Naukowcy z Johns Hopkins University dokonali znaczącego przełomu w zrozumieniu mechanizmów choroby Parkinsona, odkrywając kluczową rolę białek Aplp1 i Lag3 w rozprzestrzenianiu się toksycznych agregatów białka alfa-synukleiny w mózgu. Co istotne, istniejący już lek przeciwnowotworowy, zatwierdzony przez FDA, może blokować ten proces, dając nadzieję na szybkie wdrożenie nowej terapii 2.

Kluczowe odkrycie: Współdziałanie białek Aplp1 i Lag3

Badania na myszach wykazały, że białka Aplp1 i Lag3 współpracują, umożliwiając szkodliwym skupiskom alfa-synukleiny przenikanie do zdrowych neuronów. Te agregaty białkowe, zwane ciałami Lewy'ego, niszczą komórki produkujące dopaminę w istocie czarnej, prowadząc do charakterystycznych objawów Parkinsona: drżeń, sztywności mięśniowej i zaburzeń ruchowych 2. Eksperymenty na genetycznie zmodyfikowanych myszach pokazały, że brak obu białek (Aplp1 i Lag3) redukuje wnikanie toksycznych białek do neuronów aż o 90% w porównaniu z brakiem tylko jednego z nich. To sugeruje, że jednoczesne blokowanie obu białek może być niezwykle skuteczne 2.

Istniejący lek przeciwnowotworowy jako potencjalna terapia

Naukowcy przetestowali na myszach nivolumab/relatlimab – lek stosowany w leczeniu czerniaka, który zawiera przeciwciało skierowane przeciwko białku Lag3. Okazało się, że lek nie tylko hamuje interakcję między Lag3 a Aplp1, ale także niemal całkowicie blokuje powstawanie szkodliwych agregatów alfa-synukleiny. Jak podkreśla neurobiolog Ted Dawson, efekt ten był nawet silniejszy niż w przypadku usunięcia samego Lag3, co wskazuje na kluczową rolę obu białek w procesie chorobowym 2.

Perspektywy dla pacjentów

Choroba Parkinsona dotyka ponad 8,5 mln osób na świecie, a obecne terapie łagodzą jedynie objawy, nie hamując postępu choroby. Odkrycie otwiera drogę do terapii modyfikujących przebieg choroby, co mogłoby znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Kolejnym krokiem będą testy leku na modelach mysich z Parkinsonem i chorobą Alzheimera, gdzie białko Lag3 również odgrywa rolę w patologii 2.

Wyzwania i nadzieje

Mimo obiecujących wyników, naukowcy podkreślają konieczność dalszych badań, w tym prób klinicznych na ludziach. Jeśli terapia okaże się skuteczna, będzie to przykład drug repurposing – ponownego wykorzystania istniejącego leku w nowym wskazaniu, co skróci czas i koszty wprowadzenia go na rynek 2.

Podsumowanie

Odkrycie zespołu z Johns Hopkins University to kamień milowy w walce z chorobą Parkinsona. Wykorzystanie już zatwierdzonego leku przeciwnowotworowego może przyspieszyć dostęp do przełomowej terapii, oferując chorym nadzieję na spowolnienie postępu choroby. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Nature Communications 2.

Źródło:

Mao, X., Gu, H., Kim, D. et al. Aplp1 interacts with Lag3 to facilitate transmission of pathologic α-synuclein. Nat Commun 15, 4663 (2024). https://doi.org/10.1038/s41467-024-49016-3